pet maması sorunsalı

evimde üç dostum var sokaktan. iki köpek bir kedi. türkiye’de bitkisel içerikli mamalar olsaydı tercih ederdim, nd balık yiyor hepsi. şartlar değişene kadar “olabildiğince vegan” kafasıyla yaşamaya devam edeceğim.
hayvanların yeri sokak diye düşünen arkadaşlara kesinlikle katılmıyorum. hayvanlar sokakta her zaman yiyecek bir şeyler bulur kafasında olanlardan ise nefret ediyorum. evet sokaklar onların yaşam alanı(ydı) ama biz insanlardan önceydi bu. yerlerini gasp ettik şimdi de onları sokakta bile görmeye tahammül edemeyen yobazlarla yaşamak zorundayız. sokaklar artık hayvanların yaşayacağı bir yer olmaktan çıktı, arabalar ruh hastaları tecavüzcüler onlar için tehlike arz ediyor. hayvanların yaşam alanı diyebileceğimiz bir sokak kalmadı. çöpte yemek arayan kedinin üzerine çöp konteynerinin kapağını kapatan bir toplumla yaşadığımız gerçeğini unutmayın, ki bu yapılan şerefsizliklerin en masumu.

İlk vegan olduğum zamanlarda bir hayvanın etiyle başka bir hayvanı besleyemem düşüncesiyle kedilerden uzak duruyordum ve hayat işte... minik bir kedi kanıma girdi :)
Vegan mama getirtebilecek bütçem olmadığı için bu konuyu düşünmekten kaçmaya başladım. Son zamanlarda da şöyle düşünüyorum
Bu bir süreç
Şu an insanlar hala et yiyor ve bu mamalar o atıklardan yapılıyor
Çoğunluğun vegan olmaya başlamasıyla beraber bu mamalarda dönüşecek, sokak hayvanları da bilinçli bir şekilde giderek daha az insan elinin değmesiyle kendi doğalarını yaşamaya başlayacak
Şehirlerde betonlaşma duracak
Ağaçlara ve hayvanlara saygı duyulacak
Biz onların yaşam alanlarına müdahaleyi bırakınca mamaya da ihtiyaç kalmayacak
Yavaş yavaş yoluna girecek herşey ama çokta yavaş olmasın :)

Kediler ve köpekler teorik olarak vegan beslenebilir. Pratikte köpekler hesaplanmis ev yapimi tariflerle kedilerse hazir vegan mamayla beslenebilir. Aksi hali yanlıştır, meşru görülemez ve türcülüktür. Ne yapalim yani sokaga atalım ölsünler mi diyip diger hayvanlarin o hayvan icin ölmesini desteklemek,göz yummak türcülük degil de nedir? Her hayvanın aynı yasam hakkina sahip oldugunu dusunuyorsak evdeki kedinin yasamasi icin tavuklar inekler balıkları öldürmemeliyiz.

Vegan beslenme hepçil köpekler için uygun olsa da kediler için mümkün değildir. Pet mama sektöründe genel olarak et tüketen insanların tercih etmediği, atık "çöp" etler kullanılır. Dolayısıyla direkt olarak evcillerimiz için bir hayvan öldürülmemektedir. Bir gün herkes vegan olana kadar evimizde ve sokakta baktığımız hayvanlar için aldığımız mamaların büyük bir sorun teşkil etmediğini bizi sadece dolaylı olarak sömürüye dahil ettiğini düşünüyorum.

gerçekten bir sorunsal olup olmadığını sorgulamamız gereken sorunsal. bunda düşünecek ne var anlamıyorum. eğer vegan bir mama varsa ve bu mamayla bir hayvanın ihtiyaç duyduğu her şey karşılanabiliyorsa vegan olmayan bir mamayı kullanmak ne kadar mantıklı? (hayvanların bütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek besin öğelerine sahip olan vegan bir mamadan bahsediyorum. hayvanı evde pırasayla besleyelim demiyorum.)

bir de entryleri okuyorum kedinin etobur olduğundan falan bahsediyorlar. hayvanların doğalarını bozmamaktan bahsediyorlar. sizin etobur dediğiniz kedi binlerce yıl önce yaşıyordu. apartmanda yaşayan kedileriniz gerçekten etobur mu sanıyorsunuz? bugün evlerinizde yaşayan hayvanlar ne kadar doğal ortamlarında? bir kedinin çişini kakasını kuma yapması ne kadar doğal? bir köpeğin günde 3-4 kez çişe çıkarılması ne kadar doğal? bu hayvanlar doğal hayatlarında iç-dış parazit aşıları mı oluyorlardı? kediler ya da köpekler ne zamandan beri domuz, deve, inek avlayıp yiyorlar?

mevcut sistemde doğal olduğunu sandığınız her şey insanın binlerce yıldır sistematik olarak kendi lehine değiştirdiği, dönüştürdüğü ortamlardan ibaret. o yüzden bu mama konusu da bir sorunsal falan değil. alternatifi varken doğası çoktan allaha emanet edilmiş bir canlıya etobur diye başka bir canlının etini yedirmenin izahı yok. evcil dostlarınızın vegan mamayla beslenmesinin doğalarına aykırı olduğunu düşünüyorsanız iç dış parazitlerini de yaptırmayın, kum da almayın, hatta salın doğaya avlanıp kendi yemeklerini yesinler.

vegan kedi ve köpekler yurtdışında mevcut ve hepsinni gayet sağlıklı olduğuyla ilgili yazıları mamaların satıldığı amazon gibi sitelerdeki yorumlarda, blog sitelerinde vs görmek mümkün. benim bizzat tanıdığım türkiyede yaşayan 5 vegan köpek var, hepsi beraber yaşıyorlar ve vegan mama ile değil evde, bitkisel ve vegan ürünlerle pratik günlük hazırlanan karışımlarla besleniyorlar. veterinerleri, köpekleri ne ile besliyorsanız öyle beslemeye devam edin bu kadar sağlıklı köpekler görmedim diyor. bu örnekleri gördükçe benim de aklıma takılan şu oluyor, acaba onu vegan beslemeyerek ömrünü kısaltıyor olabilir miyim? acaba vegan beslenmesi onun için daha mı sağlıklı? aslında mutlaka daha sağlıklıdır diye düşünüyorum tamamen etçil de olsa bir canlının alması gereken tüm besinlerin bitkisellerden oluşan doğru bir karışım ile sağlanabileceğine inanıyorum. kediler zorunlu etçildir diye bir düşünce var fakat son zamanlardaki bilimsel çalışmalarda, doğru formule edilmiş bir bitkisel mama ile kedilerin taurin de dahil tüm ihtiyaçlarının karşılanabildiği görülüyor, belki de bu beslenme de kedi için en sağlıklı olandır denemeden gözlemlemeden bilmek ne yazık ki çok zor. kaldı ki daha sağlıksız bile olsa, benimle beraber yaşayan bir canlının daha sağlıklı ve uzun yaşaması için başka canlıların acılarını görmezden gelmem ve buna destek olmam da etik olmayacaktır. bu yüzden de vegan seçenekler varsa vegan olmayan ürünleri tercih etmeyi doğru bulmuyorum.

BU konuya çok çekimser bakıyorum çünkü doğrudan et vermiyorum ve genelde tahıl ağırlıklı mamalar tercih ediyoruz yani vegan mama almak için bir tık dolgun maaşlı olmak gerekiyor. köpek olsa yap falafel koy içine soya kıyması az domates sos yer ama kediler tercih etmiyor. mamayı seçen bir kedi için (tekir) her ay vegan mama alamam belki uygun fiyatlı olursa tabi ki tercihim her zaman vegan olur. yine de bildiğim kadarıyla zaten insanlar için kesilen hayvanların kemikleri yani kalan tüyüdür kemiğidir onları öğüterek bu mamalar yapılıyor yani özel olarak kedime kurban olsunlar gibi bir tavırda değildir kimse. bu hayvanlar insanlar için kesilmeyi bıraktığında ANCAK VEGAN MAMA SEKTORU GUÇ KAZANIR. YANLIŞ DÜŞÜNÜYOR OLABİLİRİM HER FİKRE AÇIĞIM.

O kadar da sorun olmayan sorunsaldır. Tabii gönül isterdi ki hayatımızın her alanında vegan seçeneğimiz olsun ama hala navegan bir dünyada yaşıyoruz. Yeterince vegan seçenek yok, olan seçeneklere de herkes erişemiyor. Böyle bir durumda hiçbir Hayvana zarar vermeden yaşamak imkansıza yakın. Evcil hayvanlarımızın tüm ihtiyaçlarını karnivor beslenmedeki gibi karşılayacak mamalarımız var mı? Yok. O zaman ne diye hayvanları evde hazırladığınız yetersiz veya sağlıksız olduğu çok aşikar tahıllı mamalarla besleyelim? Bu da bir hayvan istismarı değil midir? Elimizden gelenin en iyisini yapalım, kendi beslenmemizde, kullandığımız kozmetik ve temizlik ürünlerinde vegan şeyler tercih edelim ama böyle bir durumda da yanlış beslenme ile evcil hayvanların sağlığı ile oynamayalım lütfen. Hayvan mamalarının çoğu zaten insanlardan kalan artıklardan yapılıyor. Hayvanlar üstünde deney yapmayan markaları tercih etmek şu an için yapabileceğimiz tek şey gibi.

Ha şu anda bunlara ulaşamıyoruz bu demek değil ki hep böyle olacak. Bundan belki birkaç yıl öncesinde çevremizde bu kadar vegan yemek, kozmetik seçeneği yoktu fakat veganlar çoğaldıkça ve görünür oldukça seçenekler artmaya başladı. İnanıyorum ki gelecekte de bu seçenekler artmaya devam edecek, evcil hayvanlar için vegan mamalar artacak ve ulaşılabilir olacak. O zamana kadar evcil hayvanınızın sağlığını göz önünde bulundurarak tercih yapmanız en iyisi.

veganların, tıpkı naveganların kendi tutarsızlıklarına (vicdan ya da etik bağlam içinde) bulduğu kılıflarla tutarlılık arayışı içine girdiği bir problem.

naveganlar gibi vicdanlarını çekecekleri ıstıraptan kurtarmak adına sebepler sıralıyor herkes.

kedileri ve köpekleri böyle beslemek zorunda kalıyor oluşumuz bizim en gaddar açmazımız. köpekler de vegan beslenebilir, kediler için de böyle besinler var, mamalar "zaten ölmüş hayvanlardan arta kalanlar" ve sair argümanların hepsi bu tutarsızlığın farkında olunduğunu gösteriyor zaten. Yoksa neden herkes bir diğerini ikna etmeye çalıştığı farklı gerekçeleri ileri sürsün? (veganın vegana propagandası) ikna etmek zorunda kalmamalıydık kendimizi. misal, b12 ya da neden süt içmediğimiz konusunda bir zihin karışıklığı yaşıyor muyuz?

vegan kedi, köpek maması küllüm endüstriyel bir girişimin sonucu. veganların kendi ideolojilerini hayvanlara dayatma çabasının girişimciler tarafından dikkate alınmasının sonucu daha doğrusu. imkanı varken eti bırakıp salatalığa koşan kedi ve köpeği maalesef bulamayacağız. köpekler eti sever, köpekler kemiği de sever, kedilerin gözü ciğer görünce döner, aç köpek bir anda tavuğu alır götürür, şaşırırsınız. kediler güvercinlere pusu kurar... bu kanunu bunca zamandır yanlış biliyorlardı da veganlar mı öğretecek doğrusunu onlara? ne haddinize?

"kedi, hayır! aslında vegan beslenebilirsin. yorma beni. köpek, sen? yanlış anlamışsınız beslenme meselesini arkadaş! ot, tahıl, bakliyat, meyve,sebze... artık etik perhiz olacak burada koyun senin dostun, civciv kardeşin. vegan kediler vardır keza köpekler de (kediyle köpeğin bundan haberi yok ama)"

ölmüş hayvanların "artıkları" olması da bir mazeret değil. ölmüş ineğin derisini giymiyoruz artık bilinçli olarak.

tekrarla söylemem gerekirse. bu bizim tutarsızlığımız. navegan tarzı mazeretler biraz daha sevimsiz kılıyor meseleyi. veganlar bu bahisteki suç ortaklığını kabul etmek zorunda kanımca.

Tutarsızlığın ya da navegan tarzı mazeretlerin nerede olduğunu göremiyorum. Hiçbir veganın kedi köpek satın almayacağını ve buna destek vermeyeceğini düşünüyorum. Dışarıda kötü durumda olan, bizim bakımımıza ihtiyaç duyan kedi ve köpekler var. Biz bu hayvanların bakımını üstleniyoruz. İkisi de etobur hayvanlar, almaları gereken besin grupları belli. Bu besin grupları vegan kaynaklardan sağlanabiliyor mu? Özel olarak üretilmiş mamalar kullanıldığında evet. Peki bizim bu mamalara erişimimiz var mı? hayır(çoğunluk için konuşacak olursak). Bu durumda ne yapacağız? Ya bu hayvanların yetersiz beslenmesine sebep olacağız, ya "ben türcülük yapamam, kedi köpek kendi başının çaresine baksın" diyeceğiz, ya da daha iyi bir seçeneğimiz olana kadar içerisinde hayvansal ürünler bulunan mamalardan kullanacağız. Hayvansal "atık"tan kastım, insanların keyfi olarak öldürdüğü hayvanların kullanılabilir bulmadığı kısmı. Evet, ne atık tabiri ne de yapılan şey hiç hoş değil fakat anlatmaya çalıştığım evcil Hayvan mamaları için (çoğu zaman) ayrı bir sektör olmadığı. Yani kimse kedi köpek için sıfırdan Hayvan öldürmüyor.

Tekrar söylüyorum, bunun çözümü veganlığın yaygınlaşması ve piyasada vegan mamaya olan talebin artması. Ki veganlığın artmasını sağlayacak şey insanları "asla yeterince vegan olamayacaksın ve bundan suçluluk duymalısın"a itmek değil, mükemmel olmasa da elinden gelenin en iyisini yapmayı takdir etmek.